Güncel bir mimari uygulama olan yeşil çatıların ilk kullanımının MÖ 2500 yıllarına kadar uzandığı görülmektedir. Ancak, günümüzde kullanım alanlarının azlığı ve uygulama yöntemlerinin tam anlamıyla gelişmemiş ve yaygınlaşmamış olması nedeniyle yeşil çatı sistemleri halen araştırılması ve incelenmesi gereken bir konudur.
Son dönemlerde ülkemizde uygulanan büyük ölçekli birkaç proje yeşil çatıların önemini ekolojik, ekonomik ve sosyal açıdan önplana çıkarmıştır. Ancak sözkonusu uygulamaların yaygınlaşması için yapım sürecine, teknolojilerine, uygulamaların fayda ve maliyetlerine ilişkin detaylı birçok çalışmanın yapılması gerekmektedir. Bu çerçevede, çalışma kapsamında yeşil çatı sisteminin tanımı, konstrüksiyonunda kullanılan temel katmanlar, yeşil çatı türleri, avantajları, dezavantajları ve yeşil çatıların kentteki önemli etkileri tartışılarak yeşil çatı uygulamalarına ilişkin örnekler üzerinden bir tanıtım yapılması amaçlanmıştır.
Yeşil çatı,
kısmen veya tamamen bitki örtüsüyle kaplı bir binanın çatısı veya su yalıtım membranı üzerine dikilmiş bir yetiştirme ortamıdır. Ayrıca bir kök bariyeri ve drenaj ve sulama sistemleri gibi ek katmanlar içerebilir. Bitki örtüsü, toprak, drenaj tabakası, çatı bariyeri ve sulama sistemi yeşil çatıyı oluşturur. Yeşil çatı, yeşil bina konseptinin ana unsurlarından bir tanesidir ve ayrıca yeşil altyapı sistemlerini de olumlu yönde desteklemektedir.
Yeşil çatılar, yağmur suyunu emmek, yalıtım sağlamak, vahşi yaşam için bir yaşam alanı oluşturmak, yardımseverliği artırmak ve daha estetik açıdan hoş bir manzara sunarak çatıdaki insanların stresini azaltmak ve kentsel ısı adası etkisini azaltmaya yardımcı olmak gibi birçok amaca hizmet eder. Yeşil çatılar, yeni binaların yanı sıra güçlendirme veya iyileştirme projeleri için de uygundur ve küçük garajlara veya daha büyük endüstriyel, ticari ve belediye binalarına kurulabilir. Kentsel ve banliyölerde ki suyu filtrelemek ve havayı işlemden geçirmek için bitkilerin doğal işlevlerini etkin bir şekilde kullanırlar.
Yeşil çatıların en büyük yararı, yağmur suyunu emme ve birkaç saat boyunca yavaşça bırakma yetenekleridir. Yeşil çatı sistemlerinin, aldıkları yağmur suyunun% 60-100’ünü koruduğu gösterilmiştir. Ek olarak, yeşil çatılar standart çatılara göre daha uzun ömürlüdür, çünkü ultraviyole radyasyondan ve çatı membranlarının bozulmasına neden olan aşırı sıcaklık dalgalanmalarından korunurlar. Ayrıca, yeşil çatıların inşaatı ve bakımı, çatı işletmeleri, fabrika üreticileri, peyzaj tasarımcıları ve müteahhitleri ve diğer yeşil endüstri üyeleri için çevresel yönetim sorunlarına yönelik iş fırsatları sağlamaktadır.
Sistem Detayları
Bitki Kökü Dayanımlı Membran
Bitki köklerine dayanıklı, SBS (Styrene-Butadine-Styrene) katkılı,Spunbond polyester keçe taşıyıcılı, her iki yüzü polietilen film kaplı elastik su yalıtım örtüsü.
Isı Yalıtımı
XPS polistren köpükten mamul ısı yalıtım plakaları.
Buhar Geçirgen Ayırıcı
Yırtılmaya karşı dayanıklı, PP-örme Muflon-folyo kombinasyonundan oluşan 3 katlı çatı örtüsü olarak mekanik yüklere karşı özellikle avantajlı ayırıcı tabaka.
Kök Tutucu
Polistiren, zift ve yağa karşı dayanımlı, kaymazlık katmanı olarak ağır yük için uygun, kök tutucu tabaka.
Drenaj Plakası
Fazla suyun hızla uzaklaştırılmasını sağlar. Düz çatılarda ve uzun drenaj mesafelerinde suyun birikmesini engeller. Az ağırlıkla yüksek drenaj kapasitesi sunar.
Geotekstil Keçe
Polyester (PES) ve/veya polipropilen (PP) elyafın iğneleme yöntemiyle birleştirildiği dokunmamış tekstil ürünü. Toprak tabakasındaki küçük parçaların alt tabakaya ulaşmasını engelleyerek drenajın verimli olmasına katkı sağlar.
Toprak Tabakası
Yoğun, tek katmanlı bir tabakadır. Yüksek miktarda su tutma kapasitesine ve drenaj kapasitesine sahiptir.